De onbewuste relatie tussen familie en burn-out

Dat familie de kern van ons bestaan is, daar had ik nooit zo bij stilgestaan. Totdat ik burn-out raakte. Ik werd gedurende mijn therapie steeds bewuster van mijn positie binnen het gezin waarin ik ben opgegroeid. De impact van mijn familie en mijn rol binnen de familie bleek van grote invloed op de oorzaak van mijn burn-out. Dat was het laatste wat ik had verwacht. Vandaar een blog item over familie omdat onze positie binnen het gezin bepalend is voor hoe je in het leven staat.

Emotionele erfenis

Ik vind het spannend om over dit onderwerp te schrijven. Familie betekend heel veel voor mij, ik heb lieve ouders en een cool zusje, ik ben trots op ze, maar tegelijkertijd is het een bron van emotionele spanning in mijn dagelijks leven. Ik kom uit een hecht gezin. Een gezin met veel ambities, perfectionisme, veel energie, veel ondernemerschap, altijd gericht op de toekomst en niet op het verleden en dus weinig reflectie en bezinning. Als het goed gaat; gaat het heel goed, als het leven even tegen zit; slaat de verkramping in de familie toe. Omgaan met tegenslag is iets ingewikkelds bij ons thuis. Daar was voorheen geen ruimte voor. Nu gaat dit steeds een beetje beter.

Mijn burn-out was een groot voorbeeld van een zware tegenslag in de familie en de wijze waarop er mee omgegaan werd, was over het algemeen zeer destructief. Dit maakte het extra zwaar. Nu begrijp ik hoe moeilijk het voor hen is geweest om mij ziek te zien en machteloos te zijn. Omgaan met iemand die depressief is, kost vaak veel energie. Maar het kost nog meer energie als je het probeert te ontkennen. Voor mij was dit de aanleiding om te onderzoeken waarom dit zo is en hoe ik deze spanning er vanaf kan halen. Ik was door mijn burn-out crisis geleidelijk in een ander mens veranderd en dat zorgde voor een hele andere dynamiek binnen het gezin. Iets wat mij aan de ene kant fascineert maar ook regelmatig pijn heeft gedaan.

Laatst las ik een artikel over emotionele erfenis waarin familietherapeut Sandra Konrad werd geïnterviewd. Ze schreef over de wijze waarop onze jeugd, ons volwassen leven beïnvloed. Dit heeft te maken met hoe onze ouders ons verwelkomen in de wereld, hoe ze ons groot brengen, hoe ze ons onderwijzen en hoe ze ons aanmoedigen. Deze factoren vormen wie we zijn. Wat hierbij vooral volgens haar van invloed is op ons leven, is de manier waarop onze ouders zelf omgaan met hun emoties en conflicten en hoe zij zich verhouden tot de wereld om hen heen.

"Soms blijven emoties heel lang opgekropt of verstopt, om weer op te duiken in de generatie erna"

Deze uitspraak van haar bleef bij mij hangen. Ik was mij al bewust van het feit dat ik jarenlang bepaalde spanningen en emoties bij mij droeg die niet per se van mij waren. Maar van mijn ouders of zelfs mijn oma's. De scheiding van mijn opa en oma heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat de band tussen mijn moeder en haar broers en zussen afstandelijk is en hierdoor ben ik niet met mijn nichtjes en neefjes opgegroeid. Dit gaf mij altijd het gevoel dat ik niet echt familie had. Het voelde als een leegte. Ik wist niets van mijn 'roots'. Terwijl de oorsprong van dit fenomeen generaties terug gaat, namelijk de relatie tussen mijn opa en oma. Onbedoeld heb ik deze frustraties, verdriet etcetera mee geërfd. Super fijn..!

Bij het analyseren van de oorzaken van mijn burn-out heb ik veel zelfonderzoek verricht. Karakter scheen ook een grote rol te spelen. Sandra Konrad schreef over karakter het volgende:

"Je karakter is een mix van genen, persoonlijke eigenschappen en de (vaak onbewuste) emotionele erfenis uit je jeugd. Denk aan waarden en ongeschreven familiewetten die je ouders je meegaven. Dat je niet afhankelijk mag zijn bijvoorbeeld of dat je voorzichtig moet leven".

Veel vrienden en vriendinnen van mij geven aan dat ze bewuster worden van deze 'ongeschreven familiewetten' en dat ze deze loslaten en hun eigen waarden gaan volgen. Ik merk zelf dat ik het moeilijk vind deze emotionele erfenis helemaal los te laten, maar door er bewust van te zijn kan ik wel beter kiezen of ik bepaalde gedachten en emoties wel of niet koester of waardevol vind. Het belemmerd mij namelijk bij mijn eigen ontwikkeling wanneer ik blijf vasthouden.

Ik begin steeds meer door te krijgen dat je moet kiezen voor de waarden die passen bij hoe jij als persoon bent. Daarnaast bedoelen onze ouders het allemaal goed en is het vaak onbewust. Dit zorgt bij mij voor een gevoel van vergeving en acceptatie. Daar ben ik blij om want de relatie met mijn familie gaf en geeft mij nog steeds af en toe emotionele stress. De bewustwording van dat we allemaal onze (groot)ouders (onbewust) meenemen in onze gedachten, overtuigingen, onze angsten en onze kracht, vind ik echt een eyeopener.

Onbewuste patronen

Tijdens burn-out ben je wat hoog gevoeliger voor zowel prikkels als onbewuste patronen zoals omgangsvormen in het gezin of stemmingen van anderen. Toen ik een paar maanden geleden extreem bewust werd van de onbewuste omgang- en denkpatronen in mijn familie, viel dit rauw op mijn dak. Ik was bewust van het onbewuste systeem waarin mijn ouders samen een partij waren, mijn moeder en zusje samen een partij en dan had je nog Mirthe. Ik voelde mij het zwarte schaap in de familie. En feitelijk als het leven dus even tegenzit en de verkramping in de familie slaat toe ben ik altijd het 'zwarte schaap', het doelwit. Ik weet niet hoe dit ooit zo gegroeid is maar het is niet helemaal faire en zeker bepalend voor hoe ik in het leven sta en over mijzelf denk of dacht. Ik sta altijd op de zelfverdedigingsmode wanneer het moment aanbreekt. Een vechtertje tegen de massa. Het gekke is dat ik uit een heel fijn gezin kom en toch kan zelfs daar onbewust iets wringen. Het klinkt heel verdrietig zo en zo voelde het ook voor mij. Maar het feit dat het onbewust is, gaf mij wel de uitdaging om het onbewuste, bewust te maken. Een familieopstelling is een goede manier waarop dat werk.

Vader en dochter relatie

Als laatste vond ik het een eyeopener hoeveel impact de relatie tussen vader en dochter heeft op hoe een vrouw zichzelf ziet en met andere een relatie aangaat. Zo merkte ik dat ik bepaalde bevestiging die ik onbewust niet kreeg van mijn vader, opzocht in mijn vorige relatie. Een relatie waarin je verwacht dat de ander jouw 'leegte' of pijn oplost, dat werkt op den duur niet kan ik nu wel zeggen. Die leegte moet je opvullen met compassie voor jezelf. Tevredenheid, acceptatie, zelfvertrouwen. Toch als je een vader hebt die niet gauw bevestiging geeft of je niet duidelijk uitgesproken weet aan te moedigen, blijkt dit zich vaak onbewust op andere fronten te uiten in zoeken naar die bevestiging. 

Moe van het zoeken naar bevestiging

De leegte die ik voelde in de relatie met mijn familie heb ik opgevuld door op andere manieren op zoek te gaan naar bevestiging dat ik 'goed genoeg ben'.  Maar ik ben er achter gekomen dat hoe erg je best je ook doet om bevestiging te krijgen van 'de persoon' hetzij je ouders, baas of docent, je krijgt het niet altijd. Vaak is diegene er niet eens van bewust dat hij of zij die impact heeft op jou. Ik was bijvoorbeeld zelf ook niet bewust dat ik ergens diep van binnen opzoek was naar bevestiging en erkenning. Dat ik gezien wilde worden; door met name mijn familie. Maar ik had het gevoel deze bevestiging en erkenning niet te krijgen ondanks al mijn harde werk. Uiteindelijk heeft dit mij dus uitgeput. Veel overtuigingen zitten tussen onze oren.. Uiteindelijk is het daarom niet erg om hard te werken, als de intentie en motivatie maar 'gezond' is. En dat is bijvoorbeeld omdat je ergens passie voor hebt of energie van krijgt.

Omring je met mensen die je waarderen

In de Flow las ik; "Er zijn duizenden redenen om ruzie te maken, maar met stip op één staat: je niet gewaardeerd voelen' - Louise dancet

Een reden waarom ik burn-out ben geraakt is grotendeels vanwege de mensen waar ik mij mee omringde en waar ik niet het gevoel had gewaardeerd te worden. Bij burn-out gaat het vaak over de interactie met je omgeving, welke dus negatief blijkt te zijn. Dit resulteerde tot veel conflicten en zorgde voor veel negatieve energie. Daarom is het zo belangrijk bewust te zijn van wie je in je leven toelaat. Liever alleen dan omgeven met vrienden en familieleden die je omlaag halen, is wat ik heb geleerd. Wat betreft familie; uiteindelijk is de 'pijn' die je uit elkaar drijft, ook weer de 'pijn' die je uniek maakt en verbind. Iedere familie heeft wel zijn eigen verhaal en eigenschappen, right?;) Niemand is perfect.

Er is een uitspraak in het boek "Stop burn-out" van Luk Dewulf: "Als bevlogenheid het gevolg is van de leegte in je privésituatie, pas dan maar op!"

Een niet al te vrolijke opmerking om dit item mee af te sluiten, maar wel één die kenmerkend is voor mijn bevlogenheid van de afgelopen paar jaar. Uiteindelijk komt dat wat je wegdrukt of niet onder ogen wil komen telkens terug op je pad: een leeg gevoel of negatieve emotie of gedachten die je zelf moet aangaan en oplossen. Onze innerlijke criticus die zegt wat we niet mogen en wat we van onszelf moeten. Maar de vraag is in hoeverre deze overtuigingen waar zijn?

Toen ik mijn innerlijke criticus een tijd geleden voor mijzelf in kaart had gebracht, was het enige wat ik kon denken: dat is de stem van mijn ouders en dat van mijn oude docent, die is van mijn oma en die van een goede vriendin. Allemaal waarden en normen die ik mijzelf oplegde, maar feitelijk waren het niet mijn waarden. Het waren uitspraken die ik zo vaak te horen kreeg dat ik het eigen heb gemaakt. Maar wanneer die gedachten mij niet gelukkig maken, kan ik tegenwoordig steeds beter kiezen of ik mij er wel of niet door mee laat slepen. Dankzij de mindfulness training die ik volg, begint een nieuwe wereld voor mij te openen: een leven waarin ik vriendelijk mag zijn tegen mijzelf. Want burn-out is vaak het gevolg van het niet vriendelijk zijn voor jezelf. Hierover volgend item meer.

Bedankt voor het lezen en ik wens dat je deze week jezelf meer vriendelijkheid, liefde, vriendschap, succes en geluk gunt!:) Ik ga het ook weer proberen.. ;)