Over twijfelen, keuzes maken en gelukkig zijn

Na gisteravond bij de Nacht van de Filosofie te zijn geweest in Den Haag, heeft vooral één spreker mij tot denken gezet, namelijk Stefaan van Brabandt. Hij nam het publiek mee in het filosoferen over voordelen van twijfelen. Nu denk je vast, wat heeft dit te maken met burn-out zijn, zware kost of begin je mogelijk te twijfelen of je wel je tijd aan dit lezen wil besteden. Maar lees nog even verder..;)

Filosofie staat kort gezegd in het teken van het bevragen van wat vanzelfsprekend lijkt te zijn. Denk bij de term 'vanzelfsprekend' aan dat al onze gegevens in deze digitale wereld niet meer echt privacy zijn, dat mensen maar alles in de ronde schreeuwen in het kader van vrijheid van meningsuiting, of het feit dat jij iedere keer degene bent die thuis de afwas doet of overige taken op werk op je bordje krijgt toegeschoven. Dit is misschien een beetje negatief geformuleerd, maar mogelijk vanzelfsprekendheden waarbij het interessant is om je af te vragen, is dit eigenlijk wel oké? Maakt dit mij gelukkig?

En we werkten nog lang en gelukkig

Toen ik 16 was schreef ik mijn profielwerkstuk over 'Wat maakt de Nederlander gelukkig?' Een geweldig onderzoek wat ik veel te ambitieus had aangepakt, waarin ik mij onder andere verdiepte in het land Bhutan waar ze het Bruto Nationaal Geluk hebben, de vraag 'Maakt geld gelukkig en armoede ongelukkig? En bedrijven die nieuwe concepten bedachten waarbij ze het geluk van hun medewerkers bewaakte en tegelijkertijd geld verdiende. Denk hierbij aan de inspirerende Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler. Zijn zakelijke succes is zelfs gebaseerd op de kracht van het geluk van zijn werknemers. Een interessante documentaire hierover kun je hier vinden.

Na vier jaren te hard werken, niet meer bij dit onderwerp stil te hebben gestaan en vervolgens nu alweer meer dan een jaar in een burn-out te zijn beland, komt het thema, 'wat maakt mij gelukkig' weer terug in mijn leven. En niet alleen mij, maar wat maakt de Nederlander gelukkig?
Voor mijn scriptie op dit moment verdiep ik mij in thema's en experimenten als 'het basisinkomen voor ieder' en trends als the Economics of Happiness. De nieuwe inzichten waarbij More is good jaren lang de drijfveer was voor de economie en ons leven, is misschien de toekomstige trend Less is more, en gaat de focus meer naar rust, aandacht en het welzijn van de mens.

Het 'More is good' model is natuurlijk iets menselijk. De mens streeft altijd naar meer en beter. Ook ik ben de afgelopen jaren met projecten bezig geweest waarin ik werd gestimuleerd groots te denken en waar groei centraal stond. Denk aan meer geld, meer deelnemers, meer activiteiten, meer promotie etcetera. Ook het beter doen dan de ander, of een betere versie van iets neerzetten dan voorheen. Soms is de mens gewoon competitiegericht, zoals ik. Als iets een succes werd, gaf dit natuurlijk een geluks- (adrenaline) kick. Maar of ik nu gelukkiger ben geworden in relatie met eigen welzijn? Ik weet het niet.

Andere focus
Op dit moment zal het streven naar meer en beter in mijn geval meer gefocust zijn op een zoveel mogelijk stressvrij leven, meer aandacht voor eigen gezondheid en meer aandacht voor sociale relaties en zingeving. Ik doe hetzelfde, maar dan strevend naar een andere focus of in ieder geval een focus in balans tussen werken en ontspannen. Hard werken is op zich nooit een probleem geweest, alleen de manier waarop omgegaan wordt met hard werken, dat vraagt een nieuwe focus, een nieuwe omgangsvorm in mijn visie.

Terug naar de Twijfel

Twijfelen, we doen het allemaal. We twijfelen aan onze studie, onze baan, onze relatie, onze omgeving, onze financiële zekerheid, onze status of we bijlopen met de rest en of we leuk en mooi genoeg zijn. Vaak is dit uit angst dat we iets mislopen, iets kwijtraken, een verwachting niet waar kunnen maken. Zoals de filosoof Stefaan vertelde, wordt twijfelen vaak gezien als een teken van zwakte, van onzekerheid, van lafheid.

In zijn boek, zijn lezing en in dit blog worden twijfelaars juist diegene bedoelt die de moed hebben zelf te denken, niet alles zomaar aan te nemen, relativeren en nadenken over datgene wat hun doet twijfelen hen gelukkig maakt. Twijfelaars die zichzelf vragen stellen en opzoek gaan naar kennis, inzichten en wijsheid. Twijfelen is volgens heb zelfrelativering en een basis voor nieuwe ontdekkingen. Door te durven twijfelen en vraagtekens te zetten bij oude, vertrouwde en ingesleten denk- en gewoontepatronen, kun je deze doorbreken en nieuwe mogelijkheden (voor jezelf) scheppen. Vooral dit laatste is bij herstel tijdens burn-out ter sprake.

Mensen die denken 'het' al allemaal te weten, totaal niet meer twijfelen en hun eigen gedacht voor waarheid beschouwen, kunnen mogelijk vastlopen of soms zelfs als egoïstisch beschouwd worden. Mensen die durven te twijfelen aan zich zelf en wat er in de wereld gebeurt, zijn eerder nederig en empathisch. Want misschien heeft de ander ergens (ook) wel gelijk?

Wanneer stoppen met twijfelen en een keuze maken?
Als je continu blijft twijfelen raak je als verlamd, je leeft in onzekerheid en komt niet vooruit. Twijfelen is meer piekeren geworden. Het is daarom belangrijk om op een gegeven moment de knoop door te hakken. Maar wanneer stop je met twijfelen en zet je denken om naar daden? Waar ligt de grens?
Niet dat het persé HET antwoord is, maar na gister met een aantal te hebben gefilosofeerd, kan er gezegd worden dat wanneer er menselijk lijden bij komt kijken, de innerlijke roep naar verandering naar voren komt. Dit kan met verschillende gebeurtenissen worden verbonden, maar als ik het betrek op het thema burn-out, is lichamelijk en emotioneel lijden uiteindelijk de actie die tot besluitvorming lijdt. Je wil niet meer ongelukkig zijn, je niet meer zo slecht voelen. Wat altijd vanzelfsprekend leek, werkt niet meer, is niet goed voor de gezondheid. Dit is hoe ik het ook ervaren heb. Ik ben mijzelf een heleboel vragen gaan stellen, die ik voorheen niet stelde. Het brengt mij tot veel inzichten.

Wanneer stoppen met twijfelen? Als je gaat piekeren, somber of depressief wordt. Met andere woorden je welzijn aantast. Durf jij te kiezen voor je geluk en gezondheid en die van anderen?

Uiteindelijk komt het allemaal neer op het moment waarop we een keuze durven te maken, ook al weten we niet altijd waar het precies toe lijdt. Daar is lef voor nodig! 

Ik wens je veel LEF momentjes toe!:)