Als je omgeving je burn-out niet begrijpt

Ondertussen heb ik gemerkt dat er verschillende varianten zijn in burn-outs. Dat het vaak een combinatie is van meerdere oorzaken die tot een burn-out lijden en het niet aan één element ligt. Dat de duur en de ernst van een burn-out ook van persoon tot persoon verschilt. De ene persoon zit gewoon niet op de juiste werkplek en de ander moet letterlijk zijn leven omgooien of oude trauma's verwerken om weer op te knappen en een gelukkiger leven te lijden. Vergelijken van mensen met een burn-out is om die reden wat mij part hard gezegd een 'no go'. 

Wanneer mensen (metname volwassenen) zeggen 'Ik heb ook ooit een burn-out gehad', voel ik ergens weerstand. Zeker in combinatie met de zin die daar achteraan komt: 'Maar je bent nog zo jong'. Het is gek. Aan de ene kant wil ik meer openheid over dit onderwerp en tips en ervaringen uitwisselen. Maar ergens voel ik bij ouderen die te maken hebben gehad met een burn-out, totale distantie. Misschien wel omdat het kleinerend voelt, al bedoelen ze het goed. Leeftijd speelt namelijk zeker een rol in het om kunnen gaan met een burn-out. Denk alleen al aan het stukje levenservaring.

Bij de grote groep jongeren met burn-out is volgens mij de oorzaak anders, dan bij ouderen met een burn-out. En dat is onder andere gevoelig zijn voor prestatiedruk, overprikkeling en geen ruimte voor ontspanning zonder schuldgevoelens te hebben. Als je jong bent is het belangrijk om die 'speelruimte' te hebben. Denk aan hobby's en sociale relaties en momenten om op te laden. Maar misschien praat ik hier teveel vanuit mijn eigen ervaring en is dit niet de werkelijkheid.

Je partner met burn-out
Als ik uit eigen ervaring en die van enkele anderen schrijf, voelt familie, partner of beste vriend of vriendin zich enorm machteloos, wanneer ze beseffen dat je burn-out bent. Mijn omgeving zei toen ik de diagnose burn-out kreeg, dat ze het wel zagen aankomen maar niet doorhadden dat het zo ernstig was. 
Vooral bij mij thuis, wisten ze niet hoe ze me konden helpen. Ik was een tijd terug om welke reden dan ook een negatief persoon, een emotioneel bommetje die op elk moment kon ontploffen. Wat ze ook deden, het was nooit goed.

De harde werkelijkheid is dat de persoon met burn-out er uiteindelijk zelf uit moet komen, door zelf verandering in te brengen. Alleen kan diegene het niet opbrengen om actie te ondernemen zichzelf te verbeteren, door de grote vermoeidheid, uitputting. Degene met burn-out weet het even niet meer. De rek is eruit. De simpelste dingen waar je als gezond mens niet eens meer over nadenkt, zoals hoe kom ik uit bed, tandenpoetsen, eten klaar maken, de trap afkomen, fietsen enzovoorts, lukken niet en vragen ongelooflijk veel energie.  

En dan?
Dit brengt veel spanning in de relatie. Aan de ene kant is de persoon met burn-out afhankelijk omdat diegene het zelf even niet meer kan. Vaak een frustrerend iets, want mensen met burn-out konden altijd heel goed alles zelf regelen en nu moeten ze wel hulp vragen en accepteren. Ik vond dit bijvoorbeeld erg moeilijk en kon hierdoor heel sacherijnig worden;). Het is een loslatingsproces. 

De partner of familielid krijgt vaak veel verwijten naar zijn of haar hoofd geslingerd. De persoon met burn-out zit zo niet lekker in zijn of haar vel, dat sympathie en inlevingsvermogen vaak niet op te brengen zijn. De hersenen zijn vol en overwerkt en kunnen niet meer oplossingsgericht denken. 

Om met zo'n iemand om te kunnen gaan vraagt dit erg veel geduld, begrip en een sterke olifantenhuid. Je doet immers naar je gevoel je stinkende best de ander te helpen, maar je kunt niet te veel waardering terug verwachten. Feitelijk kun je niets meer verwachten van de partner met burn-out. Je legt anders nog meer druk op diegene. 

Sommige partners en familieleden kunnen zich zo zorgen maken, dat ze zichzelf verliezen in de situatie van de partner met burn-out. Of partners met een niet zo'n sterke ruggengraat raken te gekwetst door de opmerkingen of het kost hen te veel energie om zelf staande te blijven. Een relatie is geven en nemen, maar iemand met burn-out kan tijdelijk niet meer geven. Vaak gaan relaties om deze laatste reden uit elkaar. 

Vooral bij jonge mensen met burn-out hoor ik vaak dat relaties uit gaan, zo ook bij mijzelf. Je bent beide jong en minder ervaren waardoor je niet goed weet hoe er samen mee om te gaan. Als burn-outer kun je even niet meer de leuke vriend(in), de behulpzame dochter/zoon of hardwerkende collega/student zijn. Die energie en mogelijkheid is er even niet. Aan de omgeving van de burn-outer is het de keuze dit te accepteren of afstand te nemen. Vaak zegt de keuze veel over de relatie. Familie helpt vaak vanuit onvoorwaardelijke liefde, een opdrachtgever stopt vanuit zakelijk oogpunt mogelijk je contract, en een partner kan mogelijk op zoek gaan naar waar het gras groener is of blijft bij je na het maken van goede afspraken.  

Accepteren wat komt, en loslaten wat gaat, luidt het motto. Het is zeer pijnlijk en confronterend als mensen je in zo'n situatie laten vallen. Uiteindelijk gaat het er om dat je vanuit compassie weer zelf, zonder afhankelijk te zijn van anderen, kan zorgen voor jezelf en je eigen geluk en liefde. Dat is wat ik op harde wijze heb geleerd wat betreft relaties en het vraagt acceptatie, geduld en zelfvertrouwen van jezelf. 

Je kunt het ook zien als een kans waarin je alle focus kunt leggen op jezelf en je eigen ontwikkeling naar een betere versie van jezelf.

Enkele Tips voor partner of familielid
- Verwacht tijdelijk niets terug van degene met burn-out. Voorkom extra druk.
- Zorg dat je, je eigen leven behoud zodat je in balans blijft.
- Maak goede afspraken, desnoods door tijdelijk even afstand te nemen in de relatie als dit voor beide partijen beter is.
- Stel grenzen wat betreft omgangsvormen. Degene met burn-out kan nog steeds rekening proberen te houden door bijvoorbeeld op zijn/haar taalgebruik te letten.
 - Neem het allemaal niet persoonlijk.
 - Luister en vraag naar hoe degene zich voelt, maar vergeet niet dat je geen psycholoog bent.
 -  Onderneem samen kleine positieve dingen, zoals wandelen in de natuur.

Enkele Tips voor burn-outer wat betreft omgaan met relaties
- Hoe slecht je, je ook voelt, probeer zo min mogelijk de ander te kwetsen.
- de belangrijkste relatie, is de relatie met jezelf. Wees lief voor jezelf.
- Maak duidelijke afspraken wanneer het even teveel wordt. Bijvoorbeeld een stopsignaal.
- Maak een afspraak met een psycholoog als je er zelf niet uitkomt. 
- Omring je met mensen die je energie geven:)
- Ga lekker naar buiten vitamine D op doen, samen met je partner of familie.
- Besef dat je relatie met een opdrachtgever of studie, zakelijk is. Verwacht daarom niet te veel ondersteuning. 

Vergeet niet dat als je zorgvuldig omgaat met het leerproces van je burn-out, je er als een veel sterker, gelukkiger en prettiger mens uit komt:) Daar doen we het voor, toch?;)