Om in staat te zijn jezelf te leren kennen, is het van belang om verbinding te maken met je hart. Als je iemand aankijkt zie je het fysieke. Het gezicht, het lichaam, de kleding. Maar als je iemand echt aankijkt, kijk je naar het hart van diegene. Ieder mens heeft een bepaalde uitstraling, een bepaalde energie. Daar voel je, je wel of niet verbonden mee.
Terwijl ik dit schrijf zit ik achter een computer op de Haagse hogeschool. Omringt door honderden studenten die samen, maar toch alleen met behulp van een computer of telefoon aan het studeren zijn. Het blijft altijd een bijzonder fenomeen wanneer ik op dagen dat ik op de Haagse hogeschool aan mijn scriptie werk, zelden iemand tot niemand spreek. Ik doe door mijn burn-out nu eenmaal langer over mijn studie en ben een van de laatste der Mohikanen van mijn generatie op de Haagse hogeschool. Maar ik heb er vrede mee gevonden ;-)
Toen ik een paar jaar geleden begon met de studie was ik 17 jaar. Voor mij was de keuze na de HAVO snel gemaakt en ik ben nog steeds blij met mijn studiekeuze. Deze studie past bij mij. Ik heb er nooit aan getwijfeld. Het voelde gewoon goed. Ik weet ook dat het voor veel jongeren anders is. Om mij heen heb ik genoeg vrienden, kennissen en familieleden gezien, die met hun opleiding zijn gestopt. Dit omdat ze het niet gekozen hadden met hun gevoel, maar met hun verstand of juist alleen met hun gevoel en niet met hun verstand. Ze kozen de studie omdat ze na de middelbare ‘horen’ te studeren. Een tussenjaar is immers voor losers. Dus ze kiezen een studie terwijl ze nog niet precies weten wat ze willen, waar hun talent ligt of überhaupt wie ze als persoon zijn. Ze zijn jong. Het is vrij logisch eigenlijk dat diegene er dan tijdens het studeren achter komt dat de studie keuze niet bij diegene past. Het was een overhaaste of een 'onwetende' beslissing zou je kunnen zeggen. Besloten op het moment dat hart en verstand niet voldoende met elkaar in verbinding stonden. Of dit goed of fout is heb ik geen oordeel over. De meeste keuzes zijn 'onwetend'. Alle keuzes leiden echter tot zelf inzicht; wat wel en niet bij je past. Dat is mijn filosofie.
Ik heb tijdens mijn studententijd ook keuzes gemaakt waarbij ik mijn gevoel onvoldoende aandacht heb gegeven. De keuze gebaseerd op mijn verstand, hebben geresulteerd tot een top CV met heel veel ervaring, maar ook tot een burn-out met alle vervelende bijkomstigheden van dien. Door jaren niet naar mijn lichaam en gevoel te luisteren, heb ik op een hele harde manier teruggefloten moeten worden. Het was een klap in mijn gezicht wat mij flink heeft wakker geschud. Het heeft mij vooral aan het denken gezet (;-)) over dat het leven gaat om balanceren tussen het verstand en het gevoel. Het gaat over balanceren tussen energie geven en energie nemen. Daarnaast is onze gezondheid het aller belangrijkste wat er is. Mijn hart was zo gebroken waardoor mijn gezondheid in elkaar is geklapt. Ik kan niet uitleggen hoeveel klappen mijn hart heeft gehad de aflopen perioden, maar wat ik wel weet is dat het zich grotendeels weer heeft hersteld. Ik heb geleerd de pijnen in wijsheid en leerlessen om te zetten. Dat dit proces gepaard ging met een depressie vind ik achteraf meer dan logisch en schaam ik mij ook niet meer voor.
Soms weet ik niet of ik meer hartpijn had op de momenten tijdens mijn ‘succes’ waarbij ik vol in het leven stond, of het moment dat ik eenzaam, ziek en depressief in bed lag. Ik weet het serieus niet. Om succes te hebben moet je zoveel van je zelf inleveren. En dat is in principe niet erg, ik bewonder mensen die keihard werken voor dat wat hun droom is. Maar het kan ook doorslaan, dat je meer geeft dan krijgt. En dan breekt het je hart is mijn ervaring. Het is een beetje de paradox van investeren. Je investeert zoveel in iets (hetzij een relatie of een baan) en telkens worden je behoeften niet vervult. Maar je hebt al zoveel geïnvesteerd dat je, jezelf ook niet laat kennen door op te geven. Dat bevestigd namelijk alleen maar hoeveel je jezelf tekort hebt gedaan. Terwijl ruimte geven juist op dit soort moment de oplossing is om vrede te krijgen en inzicht.
Bij mijzelf is de conclusie dat ik teveel hooi op mijn vork kreeg en heb genomen. Ik droeg teveel verantwoordelijkheden op mijn schouders zowel privé als op werkgebied, dat ik er aan onder door ging. Ik was op het verkeerde spoor beland door het contact met mijzelf helemaal te verliezen. De tijd was nog niet rijp voor dat wat er van mij gevraagd werd. Mijn verstand en hart waren niet in verbinding. Een burn-out was bij mij een gebroken hart en een stressmechanisme dat van slag was en tot een zenuwinzinking heeft geleidt. Maar ook mijn hersenen hadden letterlijk schade opgelopen. De schade die ik mijzelf en door andere heb aan laten richten door al dat harde werken en de emotionele balast, betekend voorlopig dat ik nog niet of niet meer kan presteren wat ik deed. Mijn energie zit nog op 70% van de 100% als het ware. Ieder mens heeft een energie voorraad. Deze energievoorraad kan je indelen in 2 potjes. 1 potje is een reserve potje met energie waar je energie uit haalt wanneer je op je laatste krachten bent; bijvoorbeeld ernstig ziek of oververmoeid. Het 2e potje is het potje met je algemene energie waar je als gezond mens op teert. Bij burn-out is zowel potje 2, maar ook het reserve potje opgebrand geraakt. Dus wanneer je hersteld en weer oplaad, gaat deze energievoorraad eerst terug in het reserve potje. Voordat dit reserve potje weer volledig gevuld is + het 2e potje met algemene energie, zijn we ver van huis. Ik merk dat ik nog steeds gauw gebruik maak van dat reserve potje. Dit merk ik aan dat ik gauw last heb van lichamelijke klachten als ik mij inspan. Het is vervelend, maar ik ben ook dankbaar voor alle wijsheid waarmee ik zelf een gelukkige leven kan creëren met meer ontspanning, maar ook andere kan helpen.
Uiteindelijk gaat het in het leven erom dat je wijsheid vergaart. Dat je steeds beter weet om te gaan met tegenslagen. Dat je steeds meer tot verdieping komt met wie jezelf bent en in wat voor wereld we leven. Dat je bewust bent van wat jou gelukkig maakt en wat niet. Hoe je hersenen en lichaam werken en hoe je deze het beste kunt inzetten en tot slot waar je talent ligt en hoe dit in te zetten om voor jezelf te kunnen zorgen en onderdeel te zijn van een groter geheel. Die wijsheid, leer je niet (alleen) door je diploma's keurig volgens het systeem te halen. Wijsheid leer je ook door vaardigheden op te doen, in het 'echte leven'. Buiten de schoolbanken. Daar waar je jouw kennis en verantwoordelijkheid kan ontdekken en toepassen.
Ik vind het bijzonder hoeveel studenten en starters in Nederland zijn, die hun bachelor of zelfs master diploma hebben gehaald, maar nog steeds niet weten wat ze willen met hun leven. Ze zijn nog steeds zoekende. Maar ze zoeken vaak buiten zichzelf om, in plaats van in zichzelf. Juist hen gun ik de verbinding tussen het verstand en het hart, zodat ze de juiste keuzes maken. Wat je ziet is dat veel net afgestudeerde een reis gaan maken. Om tot zichzelf te komen. Een mooi voorbeeld. Want je kan blijven door studeren en je hersenen blijven trainen, maar wanneer er keuze gemaakt moeten worden en het brein weet het antwoord niet. Dan weten we niet meer wat te doen. Het vertrouwen in onszelf is weg. Wie ben ik eigenlijk? Wat wil ik? Wat ben ik in hemelsnaam aan het doen? Het verbaast mij daarom niet dat 1 op de 7 mensen in Nederland op dit moment met burn-out verschijnselen kampen, want alles richt zich vooral op het verstand. Echter bewijst zich dat niet alles in het leven met het verstand opgelost kan worden of begrijpbaar. De vraag is dat juist Wat wil het hart? Wat voelt goed? Wat maakt mij gelukkig?
Ik sta nu vlakbij een punt in mijn leven waar ik alle kanten uit kan. Deze periode brengt ontzettend veel twijfel en onzekerheid met zich mee. Wat wil ik? Wat is daarvoor nodig? Wanneer is het goede moment om de stap te zetten? Dat wat mijn burn-out heeft geleerd is dat ik niet meer alleen met mijn verstand keuzes wil maken, maar ook mijn gevoel erbij wil betrekken. Want ik heb geleerd dat die combinatie mij leidt tot daar waar ik moet zijn. Mijn verstand heeft geen geduld, maar mijn gevoel zegt dat de tijd voor mijn plannen nog niet rijp is. En tot die tijd, tot het moment dat de tijd rijp is, vertrouw ik dat ik op mijn bestemming afloop. Het enige wat ik hoef te doen is mijzelf de juiste vragen te stellen. Voelt dit goed? En mijn ogen open te houden en oplettend te zijn. Is dit een kans?
Wat is wijsheid? Als het hoofd het niet meer weet, is dat door gewoon je gevoel te volgen. Eng maar een verrijking van het leven, dat meer aandacht mag krijgen in mijn visie. En daar is niets zweverigs aan.
